Tworzenie i rozwijanie produktów cyfrowych – takich jak aplikacje czy strony internetowe – dzięki metodzie Design Triathlon pozwala na dopracowanie i przetestowanie produktów już na etapie pomysłów. Dzięki temu firmy m.in. z branży retail mogą zaoszczędzić czas i środki, a także wdrożyć rozwiązania, które zostały dokładnie przetestowane już na poziomie makiet. Zyskuje się w ten sposób pewność, że rozwiązanie IT, w które inwestują, będzie funkcjonalne i zagwarantuje osiągnięcie oczekiwanych efektów.
Jednym z ciekawszych przykładów naszych ostatnich realizacji dla branży retail jest aplikacja wspomagająca proces obsługi zamówień, której funkcjonalne demo powstało w zaledwie miesiąc, a posiadało przemyślaną architekturę informacji każdego z ekranów dostosowaną pod szczególne potrzeby konkretnego typu użytkownika. Mając na uwadze ogromną ilość danych, które muszą wyświetlać się na każdym z widoków, pod kątem użyteczności projekt stanowił ogromne wyzwanie. Dzięki rozbudowanemu zespołowi specjalistów stworzyliśmy system, który jest zarówno funkcjonalny, jak i użyteczny.
Jak wskazują badania, jednym z najczęstszych powodów upadku startupów i produktów cyfrowych jest brak właściwego rozpoznania rynku i potrzeb klientów, a także działania związane ze skalowaniem bez zastosowania potwierdzonego modelu biznesowego. Rozwiązaniem jest większe zorientowanie na klienta i wybór podejścia, które pomoże stworzyć produkty odpowiadające na potrzeby użytkowników. Przeprowadzenie procesu Product Discovery wchodzącego w skład Design Triathlonu jest jednym ze sposobów, aby w tym pomóc.
Walidacja założeń biznesowych
Wyobraźmy sobie sytuację, w której właściciel sieci sklepów samoobsługowych chciałby wdrożyć aplikację z programem lojalnościowym dla swoich klientów. Słusznym krokiem będzie wykorzystanie procesu Product Discovery – jednej z pierwszych faz rozwoju produktu cyfrowego. Product Discovery polega na dokładnym zbadaniu czy rozwiązanie, które chcemy zaoferować klientom lub pracownikom, rzeczywiście jest im potrzebne i rozwiąże ich problemy, a jeżeli tak, to jakie atrakcyjne narzędzie im zaproponujemy.
Na tym etapie prac zakładamy, że problem istnieje i jesteśmy w stanie go rozwiązać za pomocą konkretnego produktu lub funkcji. Pomaga to zespołowi produktowemu dogłębnie zrozumieć potrzeby użytkowników i klientów oraz udoskonalić ich pomysły. Product market fit to zjawisko występujące wtedy, kiedy ludzie muszą, a przede wszystkim chcą płacić za produkt, który realnie rozwiązuje ich problemy. Prace nad badaniem potrzeb są niestety czasochłonne i mogą realnie opóźnić wejście z produktem na rynek. Jednak roadmapa, która po tych badaniach powstanie, ma realne szanse zminimalizować ryzyko niedopasowania.
Od lat na rynku dostępne są narzędzia, które pomagają biznesom rozwiać te wątpliwości i dopracować działania. Z jakiegoś powodu nie są one stosowane tak często, jak powinny.
Zdefiniowanie, zaprojektowanie i zwizualizowanie idei biznesowej
Doskonałym przykładem pomijanego narzędzia, jest Business Model Canvas. BMC powstało w roku 2005 i zapewnia uporządkowany i ustrukturyzowany sposób na zmapowanie oraz zaprojektowanie pomysłu na biznes. Celem jest stworzenie modelu, który będzie unikalny i konkurencyjny na rynku. W przypadku firm z branży retail może być to aplikacja lojalnościowa dla klientów lub narzędzie do automatyzacji zamówień dla pracowników. Jest to idealny sposób na sprawdzenie logiki biznesowej, powodów zainteresowania produktem lub usługą przez odbiorców oraz znalezieniem dla nich realnej korzyści. BMC zapewnia również wysokopoziomowe rozumienie struktury kosztów, źródeł finansowania i zysków (monetyzacja) oraz segmentu rynku, na którym produkt ma być zaprezentowany.
Uzupełnieniem BMC jest Value Proposition Canvas. Narzędzie jeszcze częściej pomijane – głównie ze względu na brak związku z finansowaniem – natomiast absolutnie kluczowe, jeżeli chodzi o znajomość użytkownika końcowego. Jeżeli produkt lub usługa mają się sprzedać, to ludzie muszą go potrzebować lub należy zarysować im swego rodzaju “iluzję”, że go potrzebują. Aplikacja lojalnościowa w sieci sklepów nie będzie atrakcyjnym rozwiązaniem dla klientów, jeżeli nie poczują oni, że rzeczywiście jej potrzebują np. ze względu na atrakcyjne promocje dostępne jedynie dla użytkowników aplikacji. VPC w przeciwieństwie do BMC pomaga także w stworzeniu strategii komunikacji marki z klientem – co w przypadku konieczności stworzenia “iluzji” jest kluczowe.
Z potrzeby walidacji pomysłów na produkty powstał także słynny Google Design Sprint, czyli pięciodniowy warsztat bazujący na metodologii Design Thinking, umożliwiający zmapowanie potrzeb użytkownika końcowego, powstanie prototypu oraz testy tego prototypu. Na przestrzeni lat powstało wiele wariacji na temat Design Sprintu. Polegają one w dużej mierze na kondensacji wszystkich niezbędnych kroków w mniejszą liczbę dni. Jest to bowiem ogromnie intensywne zajęcie wymagające od pomysłodawców produktu pełnego zaangażowania.
Design Triathlon jako narzędzie do tworzenia funkcjonalnych rozwiązań IT
Dokładnie badając rynek i podążając za potrzebami naszych klientów, postanowiliśmy stworzyć metodologię, która połączy najlepsze i najskuteczniejsze w kontekście tworzenia produktów metody dla budowy i walidacji prototypu/MVP (Minimalnie opłacalny produkt). Tak powstał pomysł na Design Triathlon składający się z trzech modułów:
- Fazy Product Discover
- Fazy Design Sprintu
- Fazy Rapid Application Development
Podczas wykorzystywania tej metody stosujemy znane rozwiązania warsztatowe, takie jak budowanie person klientów czy kreowanie propozycji wartości, a także autorskie metody, takie jak MoSCoW360, czyli zdecydowanie bardziej holistyczne podejście do priorytetyzacji funkcjonalności, które produkt ma oferować swoim klientom. Skupiamy się przede wszystkim na eksperymentach i testowaniu rozwiązań z docelową grupą odbiorców. Dzięki temu nasz klient otrzymuje informacje zwrotne nie tylko od zespołu specjalistów, ale także od realnej osoby, która ma szansę ocenić, czy dany produkt cyfrowy spełnia jej oczekiwania i zaspokaja potrzeby.
W świecie IT, a szczególnie w świecie budowania produktów cyfrowych często zdarza się, że pomysłodawca i jego otoczenie mają ten sam problem, a produkt budowany jest w taki sposób, aby odpowiedzieć wyłącznie na ich potrzeby. Niestety, powiązana ze sobą grupa osób nie jest, z punktu widzenia metodologii badawczej, dobrym polem do testów. Warto, aby grupa, z którą wykonujemy testy, była zróżnicowana zarówno pod kątem demograficznym, jak i pod kątem umiejętności korzystania z produktów cyfrowych.
Każdy Design Triathlon dopasowujemy do potrzeb naszych partnerów biznesowych. To, że Google Design Sprint co do założeń trwa pięć dni, nie jest równoznaczne z tym, że nasza faza Sprintu również będzie tyle trwała. Jak pokazuje doświadczenie, możliwość realnego kontaktu z użytkownikiem końcowym należącym do grupy docelowej i konfrontacja z feedbackiem, jaki otrzymujemy, jest na tyle wartościowym doświadczeniem, że często sama faza testów trwa kilka dni. Najczęściej jednak część projektową Triathlonu zamykamy w mniej więcej trzy tygodnie, a nasz klient otrzymuje przetestowane makiety systemu czy aplikacji.
Opcjonalnym modułem proponowanym w DT jest faza Rapid Application Development (RAD). Najbardziej czasochłonna, ale też obejmuje najbardziej wymagającą część prac nad produktem, czyli development. RAD nie jest wyborem przypadkowym. To metodologia umożliwiająca zaprezentowanie działającej aplikacji bądź systemu w bardzo szybkim tempie. Nie ma tutaj skomplikowanego backendu, baz danych i integracji. Wyłącznie funkcjonalny system od strony wizualnej. Jednak posiadanie takiego demo, gdzie zakodowane są podstawowe dane i scenariusze użytkownika umożliwia wyjście z produktem do jeszcze szerszej publiczności i bardziej złożone testy. Jest to korzystne z punktu widzenia inwestorów, którzy już nie muszą sobie wyobrażać, na czym polega działanie danej aplikacji.
Dedykowany zespół specjalistów
Sercem Design Triathlonu jest zespół, który go prowadzi. Nie byłoby możliwe stworzenie takiej usługi, gdyby nie specjaliści posiadający wszechstronne kompetencje z doświadczeniem w budowaniu produktów B2B.
Zespół składa się z dedykowanych: facylitatora warsztatu, analityków produktu, UX Designerów, UX Researcherów, specjalisty technologii RAD, a także managera projektu, który często jest dołączany do zespołu po to, aby usprawnić komunikację pomiędzy zespołem a klientem już po zakończeniu części warsztatowej. Mogłoby się wydawać, że jest to niestandardowo wysoka liczba osób, jeżeli chodzi o typowy warsztat, zwłaszcza, że widzimy tendencję do bycia większą grupą ludzi niż strona biznesowa. Okazuje się, że niejednokrotnie każdy ze specjalistów na warsztacie miał cenne uwagi usprawniające koncepcję produktu, co finalnie prowadzi do stworzenia optymalnego rozwiązania. Naszym zadaniem jest nieustanne podważanie status quo, tak aby połączyć oczekiwania biznesowe z potrzebami użytkowników końcowych. Faza Product Discovery, do której w dużej mierze niezbędni są specjaliści UX, powinna być zawsze integralną częścią tworzenia każdego produktu. Zespół programistów nie powinien być już pierwszym wyborem, kiedy powstaje pomysł na system. Oczywiście, są oni niezbędnymi specjalistami, jednak w prace warto ich zaangażować nieco później, żeby nie okazało się, że robili niepotrzebne rzeczy.
Dla kogo jest Triathlon?
To, co jest wyjątkowe dla Design Triathlonu, to fakt, że w przeciwieństwie do książkowego Design Sprintu nie zajmujemy się wyłącznie pomysłami na produkt, usługę, czy szeroko pojęty startup. Jesteśmy w stanie zaopiekować się również istniejącym rozwiązaniem, które z jakiegoś powodu przestało przynosić oczekiwane zyski. Wracamy wtedy do podstaw, analizujemy model biznesowy i założenia projektowe. Wykonujemy audyty użyteczności, mapujemy ścieżki użytkownika w poszukiwaniu potencjalnych punktów mogących zniechęcać do dalszego korzystania z produktu. Ostatecznie tworzymy roadmapę i całą strategię rozwoju. Nie boimy się także zarekomendować zmian modelu, funkcjonalności, czy całkowitej rezygnacji z pomysłu, jeśli walidacja z rynkiem nie da wymiernych efektów. Ostatecznie pozwala to zaoszczędzić mnóstwo środków finansowych, które można przeznaczyć na budowę i rozwój innego projektu.
Design Triathlon może być narzędziem stosowanym w każdej branży. Tworzyliśmy już rozwiązania dla obszarów takich jak zielona energia, e-health czy retail. Zwłaszcza w tym ostatnim sektorze możliwości zastosowania są ogromne. Wspieramy w tworzeniu aplikacji mobilnych, sklepów internetowych, czy produktów typu SaaS. Wyróżnia nas indywidualne podejście i dbałość o wrażenia użytkownika końcowego niezależnie czy tworzymy rozwiązanie dla segmentu B2B czy B2C.
Ścisła współpraca
To, co zazwyczaj podkreślamy, to konieczność ścisłej współpracy specjalistów ze stroną biznesową. To firmy najlepiej znają swój pomysł. My jesteśmy w stanie pomóc korzystać z narzędzi i zaproponować rozwiązania. Ostateczna decyzja dotycząca produktu zawsze będzie leżała po stronie naszego partnera.
Podejście do tworzenia produktów stale zmienia się na lepsze. Inwestorzy zwracają uwagę nie tylko na technologie i innowacje, ale także na dopasowanie produktu do grupy docelowej, badania czy użyteczność. Design Triathlon jest odpowiedzią na zmieniające się potrzeby rynku.
Marta Siedlecka
Product Design Team Leader, Britenet
