Bricks and mortar shopping
Pod tym terminem kryje się tradycyjny model robienia zakupów w sklepie zlokalizowanym blisko miejsca zamieszkania lub biura. Jak zauważa Mariusz Chudy z PwC Polska, sklepy typu “convenience” zyskały na popularności w ostatnich latach na rzecz wielkopowierzchniowych supermarketów. – Celem jest możliwość zrobienia zakupów szybko i sprawnie. Kluczowym elementem jest wsparcie systemów IT typu POS (Point of Sale) czy SCM (Supply Chain Management) – wskazuje ekspert.
e-Commerce
Zakupy przez Internet pozwoliły wielu Polakom przetrwać okres pandemii Covid-19. Odsetek Internautów, którzy deklarują kupowanie on-line w 2022 r. wynosi według danych agencji Gemius aż 77 proc.
– Główne czynniki motywujące do zakupów przez Internet to: dostępność całą dobę, brak konieczności jechania do sklepu oraz ceny atrakcyjniejsze niż w sklepach stacjonarnych – komentuje Mariusz Chudy.
Dodaje, że najpopularniejszym urządzeniem wykorzystywanym w tym celu jest Smartfon (75 proc.).
Self check-out
Firmy z branży detalicznej działające w tym segmencie z reguły same tworzą technologie SCO (self check-outs) pozwalające klientom na zrealizowanie zakupów i płatności bez obsługi kasjera.
Jak tłumaczy ekspert PwC Polska, pomysł wywodzi się z automatów sprzedających (ang. vending machines), które podają produkt po wybraniu odpowiedniego kodu. Płatności bezdotykowe przywróciły ich popularność i jednocześnie pozwoliły na wprowadzenie na rynek sklepów bezobsługowych (np. Amazon GO, Żabka Nano, Tesco GetGo).
Scan as you shop
Technologia “Scan & Go” pozwala zupełnie wyeliminować kolejki do kasy oraz przynosi dodatkowe oszczędności dla sklepu, jeśli chodzi o zajętość powierzchni przez klientów oraz koszty pracownicze.
– Rozwiązanie polega na tym, że klient po wybraniu towaru z półki podchodzi do kasy automatycznej, skanuje swoje zakupy i za pomocą ekranu dokonuje płatności bezgotówkowej. Jednak utrzymywanie tradycyjnej kasy jest niezbędne ze względu na to, że część osób preferuje kontakt z człowiekiem lub płatności gotówką – zaznacza Mariusz Chudy.
Q-commerce
Quick-commerce jest następcą e-commerce wzbogaconego o ultra sprawną logistykę. Quick-commerce to trend, w którym w przeciągu kilku minut od “kliknięcia” zakupy są dostarczane pod nasze drzwi. Taki model sprzedaży jest realizowalny w bardzo wysokim zagęszczeniu mieszkańców, czyli w dużych ośrodkach miejskich.
Ekspert PwC podkreśla, że w rezultacie klienci są bardziej otwarci na płacenie premii za wygodę co zwiększa marżowość, ale nie wyklucza modelu e-Commerce, w którym klienci szukają niskich cen i są w stanie zaakceptować o wiele dłuższy czas dostawy.
Frictionless retail
Frictionless retail, czyli handel bez “tarć”, to ostatni trend, w którym dzięki wykorzystaniu najnowszych technologii (IoT, AI,Cloud) zakupy w sklepie ograniczają się do 3 prostych czynności: wejścia do sklepu, wyboru artykułu spożywczego, a następnie wyjścia ze sklepu. Bez kolejek, skanowania towarów czy płacenia w kasie.
– Technologie oparte o sztuczną inteligencję (AI) są fundamentem takich rozwiązań. Pozwalają na automatyczne zidentyfikowanie, które produkty pobrał dany klient i automatyczne obciążenie jego konta wybraną metodą płatności. Z reguły wykorzystuje się w tym celu aplikację mobilną zainstalowaną na telefonie, ale istnieje także możliwość autoryzacji poprzez kartę kredytową lub biometrię, czyli np. pobranie odcisków palcy przy wejściu do sklepu – wskazuje Mariusz Chudy.
Szacuje się, że rynek “frictionless stores” będzie rósł średnio 91 proc. rocznie osiągając wartość 400 miliardów dolarów amerykańskich w 2027 r., tym samym zwiększając liczbę sklepów z ok. 300 do 12,200.
Above vs. below the glass
Sektor handlu detalicznego przechodzi niebywałą transformację – to najdynamiczniej rozwijający się segment rynku. Już dzisiaj klienci mają możliwość robić zakupy w szybki sposób korzystając z platform e-Commerce czy z autonomicznych sklepów. Według prognozy PwC, za 10 lat fizyczny kontakt z drugą osobą w trakcie zakupów spożywczych czy modowych praktycznie zaniknie.
Klient będzie obsługiwany przez te same algorytmy i procesy Customer Journey niezależnie od tego czy będą to zakupy w sklepie, on-line czy w wirtualnej rzeczywistości, np. Metaverse.
Co więcej, firmy działające na rynku Retail będą procesować dane klientów i dostawców w czasie rzeczywistym (ang. real time data processing), co pozwoli np. na dopasowywanie promocji do aktualnego zachowania klienta w sklepie czy stanu zapasów.
– Prognozy przychodów firmy będą na bieżąco aktualizowane w zależności od aktywności klientów w danym momencie, dynamiki łańcucha dostaw czy wydarzeń na rynku – przewiduje Mariusz Chudy.
I dodaje: – Żeby osiągnąć taki stan niezbędna jest transformacja biznesowa oparta o najnowsze technologie, ponieważ już dzisiaj wykorzystanie nowoczesnych systemów informatycznych pozwala na zwiększenie przychodów, np. poprzez większe wykorzystanie kanałów cyfrowych, i większą efektywność operacyjną. Dlatego, wiodące organizacje z branży detalicznej transformują się na dwóch płaszczyznach:
- “Powyżej szkła” - czyli w świecie cyfrowym, w którym klienci dokonują zakupów. Tutaj kluczowe jest prawidłowe wdrożenie systemów CX (Customer Experience)
- “Poniżej szkła” - czyli tam, gdzie tradycyjne modele IT powinny ewoluować w kierunku zwinnego dostarczania usług cyfrowych do biznesu zgodnie ze zmieniającymi się wymaganiami klientów. To tutaj firma ma za zadanie zwiększanie efektywności operacyjnej i kosztowej poprzez odpowiednie wykorzystanie technologii. Niezbędnymi elementami takiej transformacji technologicznej są: nowoczesna architektura usług IT, wykorzystanie chmury obliczeniowej oraz analityki danych, standaryzacja modelów zarządzania projektami i usługami IT, a także ciągłe zwiększanie kompetencji technologicznych wśród pracowników działu IT zgodnie z najnowszymi trendami rynkowymi.
Wnioski na przyszłość
- Branża Retail jest w trakcie przełomowej zmiany, zwłaszcza jeśli chodzi o aktywność zakupową klientów (już 77% internautów w Polsce dokonuje regularnie zakupów on-line).
- Konsumenci coraz częściej przejawiają chęć dokonywania zakupów w sklepach typu “convenience” (nisko powierzchniowych, ale w bliskiej odległości od miejsca zamieszkania). 41% klientów jest gotowych zapłacić więcej za ten sam produkt jeśli zakup będzie krótszy i łatwiejszy.
- “Frictionless store” to kluczowy trend w sektorze handlu detalicznego, który zmierza w kierunku w pełni cyfrowych i bezobsługowych zakupów.
- Technologia nie tylko jest głównym motorem napędzającym zmiany w branży, umożliwiającym dalszy rozwój firm, ale często także niezbędnym czynnikiem pozwalającym na dalsze funkcjonowanie na tym konkurencyjnym rynku.
- Technologie wspierające branżę handlu detalicznego podlegają dynamicznej ewolucji. Już dzisiaj branża Retail wykorzystuje zaawansowane systemy oparte o sztuczną inteligencję, zaawansowaną analitykę danych czy przetwarzanie w chmurze (tzw. Cloud Computing).
- Żeby nie wypaść z rynku organizacje muszą przeprowadzić transformację technologiczną na dwóch poziomach: “powyżej szkła” oraz “poniżej szkła”. Zapewni to stabilny wzrost, efektywność operacyjną i nowe źródła przychodów z kanałów cyfrowych.
Zapisz się na newsletter PwC Retail Platform, aby na bieżąco dostawać najważniejsze analizy z sektora handlu detalicznego i dóbr konsumpcyjnych!
