Pamiętacie Tesco, Real, Piotra i Pawła, Geant’a albo Leader Price? Tych sklepów w Polsce już nie ma, dziś o nasze portfele walczą za to takie marki jak Biedronka, Lidl czy Carrefour. I to najlepiej oddaje to, jak zmiennym i trudnym rynkiem jest handel detaliczny. Ciekawych wniosków na ten temat dostarcza Deloitte, który opracował ranking 250 największych firm handlowych działających na świecie. Wynika z niego jasno, że najsilniejszą pozycję mają Amerykanie, w pierwszej dziesiątce znajdziemy też dwie sieci niemieckie oraz jedną chińską. Nie ma na liście firmy z Polski, są na niej za to sieci z innych krajów Europy.
– Praktycznie w każdym kraju krajobraz stacjonarnego handlu wygląda inaczej i prym wiodą na nim inne marki. Dla przykładu Jeronimo Martins, właściciel sieci Biedronka, która generuje około dwóch trzecich całkowitych zysków grupy, poza Polską działa tylko w Portugali i w sąsiedniej Hiszpanii. Z kolei sieć Edeka, która w rankingu jest wysoko, bo na 16 miejscu, operuje tylko w Niemczech – zwraca uwagę Tomasz Kuciel, ekspert z firmy Editel Polska łączącej polskich producentów z sieciami handlowymi w całej Europie.
Rynek detaliczny w Polsce – pojedynek Francja vs Niemcy
Na polskim rynku handlu detalicznego widoczna jest silna pozycja francuskich sieci w porównaniu do rynków naszych sąsiadów. Leclerc, zajmujący 21. miejsce na globalnej liście największych detalistów, jest dobrym przykładem firmy, która mimo stosowania nietypowego modelu biznesowego opartego na franczyzie, utrzymuje silną pozycję. Także Carrefour, mimo że nie został uwzględniony w rankingu na własny wniosek, jest istotnym graczem w Polsce.
Z drugiej strony w porównaniu do naszych sąsiadów słabszą pozycję mają niemieckie firmy. Oczywiście działają tutaj Lidl i Kaufland, należące do Schwarz Group (4. miejsce), czy Aldi (9. miejsce), ale nie znajdziemy już choćby reprezentantów Rewe (19. miejsce). Przykładem rynku silnie zinflitrowanego przez niemiecki kapitał są Czechy.
Polski jeszcze nie ma
Obecnie na liście największych globalnych detalistów brakuje polskiej marki, jednak sytuacja ta może ulec zmianie w nadchodzącej edycji. Dino, dynamicznie rozwijająca się polska sieć supermarketów, wykazała w 2022 roku przychód na poziomie 4,44 miliarda USD, zbliżając się tym samym do granicznej kwoty 4,5 miliarda USD, która była wymagana do zakwalifikowania się do ostatniego wydania rankingu. W 2023 r. te wyniki poprawiły się aż o blisko 30%.
W zestawieniu znajdują się jednak firmy z innych, często mniejszych państw. - Przykłady takie jak fińska S Group, zajmująca 82 miejsce, szwedzka ICA Gruppen na 84 miejscu, czy nawet litewska MAXIMA GROUPE, która znajduje się na 223 miejscu, dowodzą, że firmy z mniejszych krajów niż Francja czy Niemcy także mają szansę na osiągnięcie biznesowego sukcesu - wskazuje Tomasz Kuciel z Editel Polska.
Starzy znajomi
Na liście największych globalnych detalistów nie brakuje firm, które były kiedyś dobrze znane na polskim rynku, takich jak Tesco czy Ahold Delhaize. Tesco, które na polskim rynku sprzedaży detalicznej działało aż do 2021 roku, zdecydowało się wycofać, sprzedając swoje sklepy innym graczom. Z kolei Ahold Delhaize, znane w Polsce za sprawą marki Albert, zdecydowało się wycofać z polskiego rynku już w 2006 roku. Mimo tej decyzji, grupa nadal odgrywa istotną rolę na innych europejskich rynkach, rozwijając swoje operacje i utrzymując silną pozycję w rankingach globalnych detalistów. – Krajobraz marek mocno się zmienia, bo marże są w branży niskie. Nie bez powodu handel to jedna z najlepiej zinformatyzowanych branż. Każda złotówka, którą można oszczędzić dzięki automatyzacji, ma znaczenie – zwraca uwagę Tomasz Kuciel z Editel Polska.
Europa wygrywa z Ameryką Północną...
Europa dominuje pod względem liczby spółek reprezentowanych na liście największych globalnych detalistów, z 90 firmami znajdującymi się w zestawieniu. Za Europą plasuje się Ameryka Północna z 79 przedsiębiorstwami oraz Azja z 60.
Najszybciej rozwijającymi się firmami europejskiego handlu detalicznego są sprzedawcy luksusowych marek modowych. W tej kategorii na pierwszym miejscu uplasował się LVMH, właściciel Louis Vuitton, Diora czy Moët & Chandon. Rozwój z jednej strony wynikał z przejęcia Tiffany & Co, a z drugiej ze wzrostów sprzedaży online szczególnie w Azji i Ameryce Północnej. Co ciekawe, właściciel LVMH, Bernard Arnault został zdaniem Forbesa w 2023 r. najbogatszym człowiekiem na świecie. Jego majątek szacowany jest na ponad 200 mld dolarów.
...ale tylko w jednej kategorii
Mimo że Europa przoduje pod kątem liczby firm, to właśnie spółki z Ameryki Północnej dominują w czołówce rankingu. Trzy pierwsze miejsca na podium zajmują amerykańskie giganty: Walmart, Amazon i Costco. Ta trójka nie tylko przoduje w zakresie innowacyjności i rozwoju technologicznego, ale również wdraża skuteczne strategie globalnej ekspansji, które pozwalają im utrzymywać wiodące pozycje na światowym rynku.
Dodatkowo, firmy detaliczne z Ameryki Północnej generują największe przychody, stanowiąc prawie połowę wszystkich wpływów organizacji z rankingu Deloitte’a. W porównaniu, Europa, mimo większej liczby spółek na liście, odpowiada tylko za jedną trzecią globalnych przychodów.
- Ta silna pozycja wynika z jednej strony z działalności tych firm na największym rynku, z drugiej na wykorzystaniu nowych technologii. Np. Walmart, który znamy z telewizyjnych seriali, wykorzystuje nie tylko sztuczną inteligencję, ale już dwa lata temu zgłosił wnioski patentowe na wykorzystanie platformy NFT i kryptowalut – zaznacza Tomasz Kuciel.
