Na czym polega skup długów?
Skup długów polega na tym, że wierzyciel zawiera z osobą trzecią umowę cesji (przelewu) wierzytelności. Jest to umowa cywilnoprawna, która skutkuje zmianą właściciela długu, poprzez przeniesienie praw do wierzytelności na inny podmiot.
Zgodnie z art. 509 Kodeksu cywilnego sprzedaż długów może odbyć się bez zgody dłużnika, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Tym samym na nabywcę przechodzą wszystkie związane z nabyciem wierzytelności prawa, a w szczególności żądanie zapłaty należnych odsetek.
Umowa cesji długów powinna mieć formę pisemną i zawierać:
- datę i miejsce zawarcia umowy;
- dane stron umowy;
- oświadczenie cedenta o posiadanym prawie do wierzytelności i jej tytuł;
- informację o przekazaniu praw do długów, czyli o dokonaniu cesji;
- termin przeniesienia długów;
- cenę wierzytelności;
- klauzulę o obowiązku poinformowania dłużnika o zmianie wierzyciela;
- jako załącznik dokument potwierdzający istnienie długów.
Jakie długi można sprzedać?
Większość firm windykacyjnych skupuje długi wynikające z:
- faktur VAT i rachunków;
- umów cywilnoprawnych;
- obligacji inwestycyjnych.
Sprzedać można wierzytelności wymagalne, czyli przeterminowane oraz te z przyszłą datą zapłaty. Co więcej, skup długów może dotyczyć całości albo tylko części wierzytelności.
Trzeba pamiętać, że przepisy wprowadzają kilka wyjątków, kiedy skup długów nie będzie możliwy. Są to sytuacje kiedy:
- Wierzytelności są związane z dokumentami na okaziciela oraz z dokumentem zbywalnym przez indos. W takich przypadkach przeniesienie wierzytelności następuje przez przeniesienie własności dokumentu, a do tego niezbędne jest jego wydanie.
- Wierzytelność wynika z umów o prawa niezbywalne z mocy ustawy, np. umowa o dożywocie, pierwokup, odkup, służebność osobistą.
- W umowie znajduje się zapis albo klauzula, z zastrzeżeniem, że dług nie może zostać odsprzedany.
- Zobowiązanie musi zostać spełnione wyłącznie przez konkretną osobę, np. zobowiązanie alimentacyjne.
Problematyczna będzie też sprzedaż fakturę za usługę albo produkt, wobec którego toczy się postępowanie reklamacyjne. Tego typu roszczenia uznawane są za sporne i do wyjaśnienia sprawy prawdopodobnie nikt nie skupi takiej wierzytelności.
Jak sprzedać dług?
Skup długów odbywa się poprzez:
- sprzedaż indywidualną;
- skupu wierzytelności;
- sprzedaż długów kontrahentom biznesowym;
- bezpośredni kontakt z firmą windykacyjną.
W Polsce istnieją publiczne rejestry informacji gospodarczych o wierzytelnościach wystawionych na sprzedaż, nazywane giełdami długów. Polegają one na podaniu do publicznej wiadomości informacji o wierzytelności wraz z danymi dłużnika i ofertą jej wykupu. Skupem długów zajmują się wyspecjalizowane firmy windykacyjne. Ponieważ na giełdzie są dane identyfikujące nierzetelnego kontrahenta, to upublicznienie informacji o istnieniu zadłużenia może być motywacją do szybkiej spłaty. Co więcej, wielu przedsiębiorców przegląda giełdy długów, aby sprawdzić, czy potencjalny partner jest rzetelny.
Bezpośrednie zgłoszenie się do firmy windykacyjnej to dobre rozwiązanie dla firm i osób, którym zależy na natychmiastowym odzyskaniu pieniędzy. Jednak trzeba mieć na uwadze to, że pobierają one dużą prowizę za szybki skup długów. Firmy windykacyjne ogłaszają się w wielu serwisach, na przykład na Fixly.
Sprzedaż długów kontrahentom biznesowym jest opłacalne w sytuacji, kiedy występuje pewna zależność pomiędzy firmami. Przykładowo; hurtownia jest dłużnikiem producenta, a sklep ma przeterminowaną płatność wobec hurtowni. Więc sklep kupując dług hurtowni, będzie mogła pomniejszyć swoje zobowiązanie.
Skup długów – koszty
Cena za cesje wierzytelności zależy m.in. od rodzaju długu (np. umowa, FV), wypłacalności dłużnika i jego sytuacji formalno-prawnej i ile czasu wierzytelność jest już przeterminowana.
Przeciętnie można odzyskać ok. 50 proc. nominalnej wartości faktury przeterminowanej.
Korzyści ze sprzedaży długów
Sprzedaż długu pozwala m.in. na:
- szybkie odzyskanie części pieniędzy;
- utrzymanie płynności finansowej;
- uniknięcie długiej procedury windykacyjnej;
- pozbycie się nieuczciwego kontrahenta.
