Czynniki genetyczne, nieodpowiednia higiena, zmiany hormonalne, a nawet przesadna pielęgnacja związana z nadużywaniem kosmetyków do stylizacji, intensywne suszenie włosów suszarką czy nieodpowiednie spłukiwanie szamponu lub odżywki mogą przyczynić się do powstania łupieżu. Ważne, aby do konkretnej przypadłości dostosować odpowiedni szampon przeciwłupieżowy.
Skąd się bierze łupież?
Zanim odpowiemy na to pytanie, należy podkreślić, że leczenie łupieżu jest zwykle dosyć proste. Do łuszczenia naskórka, który powoduje widoczne we włosach i na odzieży, białe płatki dochodzi zwykle na skutek wielokrotnie większego niż zazwyczaj namnożenia drożdżaków Malassezia. Odpowiadają za to trzy czynniki: modyfikacja składu sebum, brak równowagi mikrobiomu i upośledzenie funkcji bariery naskórkowej.
Objawy łupieżu najczęściej pojawiają się w okresie nasilonego przetłuszczania się skóry głowy, ponieważ właśnie wtedy grzyb z gatunku Malassezia ma odpowiednie warunki do rozwoju, bowiem do namnażania potrzebuje kompleksu lipidowego. Drożdżak żywi się trójglicerydami obecnymi na skórze głowy i dodatkowo jeszcze bardziej zaburza strukturę lipidów. Kwasy tłuszczowe, powstałe w wyniku działania grzyba na przetłuszczoną skórę głowy, wywołują jej nadmierne łuszczenie i stan zapalny.
Co powinien zawierać skuteczny szampon przeciwłupieżowy?
Suchy i tłusty to tylko niektóre rodzaje łupieżu, które mogą rozwinąć się nie tylko na skórze. Łączy je jedno, oba rodzaje mogą występować na skórze głowy, a w leczeniu i przeciwdziałaniu nawrotom schorzenia pomagają specjalnie dobrane szampony przeciwłupieżowe.
Wśród składników szamponów przeciwłupieżowych należy wymienić:
- siarczek selenu lub dwusiarczanek selenu o działaniu silnie przeciwgrzybiczym. Badania kliniczne* potwierdziły skuteczność 1 proc. roztworu siarczku selenu w leczeniu łupieżu została. Substancja ta łagodzi również świąd towarzyszący łupieżowi. Dodatkowo ułatwia usuwanie łusek naskórka przyklejonego do skóry głowy;
- pirytonian cynku również wyróżnia się działaniem przeciwgrzybiczym, a dodatkowo antybakteryjnym. Związek zmniejsza łojotok i pozostaje na skórze głowy po umyciu. Zwiększa to skuteczność szamponów zawierających pirytonian cynku;
- ketokonazol czyli pochodną imidazolu o silnym działaniu przeciwgrzybiczym. Ta substancja reguluje też pracę gruczołów łojowych oraz ułatwia oddzielanie łusek od skóry głowy. Działanie ketokonazolu polega na upośledzeniu ciągłości błony komórkowej grzyba. Pomimo skuteczności działania, substancja ta nie jest dla wszystkich. W szamponach stosuje się wprawdzie niewielkie stężenie do 2 proc., ale szampony z ketokonazolem nie są polecane kobietom w ciąży, karmiącym i małym dzieciom;
- pirokton olaminy (zwany również piroktolamina lub oktopiroks) to sól piroktonu i etanoloaminy. Jak podaje Wikipedia, ten związek wykazuje działanie przeciwzapalnie i eliminujące patologiczną mikroflorę obecną w obrębie zmian łupieżowych. Oznacza to, że hamuje rozwój grzyba odpowiedzialnego za objawy łupieżu;
- klimbazol, podobnie jak wyżej wymienione substancje, eliminuje patologiczne grzyby. Jego działanie wspomagane jest cynkiem lub pirytonianem cynku;
- smoła węglowa – choć jej nazwa nie brzmi atrakcyjnie, 5-proc. stężenie tej substancji pozyskiwanej w wyniku odgazowania węgla kamiennego, z powodzeniem stosowane jest w dermatologii. Smoła węglowa łagodzi świąd i spowalnia proces dzielenia się komórek naskórka;
- kwas salicylowy, stosowany również jako lek przeciwzapalny, w szamponach przeciwłupieżowych ma działanie keratolityczne, czyli pomagające w usunięciu łuszczącego się naskórka.
Co na łupież?
Przed zakupem odpowiedniego szamponu przeciwłupieżowego należy zastanowić się nad potrzebami skóry głowy i stanu włosów, wówczas może pojawić się pytanie co na łupież? W aptekach dostępne są szampony przeciwłupieżowe zarówno do włosów suchych jak i do tłustych. Producenci tych preparatów pomyśleli również o potrzebach alergików i osób z podrażnioną skórą głowy.
W ofercie Vichy, w gamie szamponów Decros znajduje się kilka szamponów, które eliminują do 100 proc. widocznego łupieżu. Zapobiegają dodatkowo jego nawrotom przez okres do 6 tygodni, łagodzą podrażnienia i swędzenie skóry głowy.
Wśród nowości w marce Decros pojawiły się dwa produkty: Oczyszczający szampon przeciwłupieżowy K, eliminujący widoczny łupież i jego pozostałości, nawet te przylegające do włosów i skóry głowy i PSOlution, szampon keratolityczny dla skóry głowy z tendencją do łuszczycy, który zmniejsza liczbę grubych łusek, łagodzi swędzenie i zaczerwienienie.
W składzie szamponu Decros PSOlution znajdziemy m.in. 5-proc. mocznik, aby wyeliminować grube łuski, 2-proc. kwas salicylowy o działaniu złuszczającym i 1-proc. glicerynę o działaniu nawilżającym.
Wyżej wymienione produkty to szampony przeciwłupieżowe do zadań specjalnych. Rodzina Decros składa się ponadto z eliminujących do 100 proc. łupieżu szamponów do włosów suchych, do normalnych i przetłuszczających się oraz dla osób o wrażliwej skórze głowy.
Szampon przeciwłupieżowy: ważne jest stosowanie
Kiedy już dobraliśmy odpowiedni szampon przeciwłupieżowy, warto zapoznać się z zasadami jego stosowania. Kuracja kosmetykiem powinna trwać około 4 tygodni, ale pierwsze efekty widać dużo wcześniej.
Przed zastosowaniem szamponu przeciwłupieżowego należy zapoznać się z zaleceniami dotyczącymi jego stosowania. Bywa, że producenci zalecają nałożenie produktu na 2 minuty przy pierwszym użyciu, a przy kolejnych stosowaniach wmasowanie produktu we włosy i spłukanie. Taka sytuacja dotyczy np. szamponu przeciwłupieżowego Decros DS.
Należy przy tym pamiętać, aby dać szamponom czas na działanie. Intensywne masowanie czy nawet tarcie skóry głowy nie przyspieszy czasu gojenia, a może spowodować kolejne podrażnienia. Do eliminacji „łuszczącego się problemu” służą szampony zawierające substancje złuszczające.
Dermatolodzy z Vichy w leczeniu łupieżu zalecają stosowanie szamponu przeciwłupieżowego 2-3 razy w tygodniu. Aby zapobiec nawrotom tego schorzenia, warto wracać do tego kosmetyku raz w tygodniu, wspomagając kurację delikatnym szamponem do wrażliwej skóry głowy.
Skóra głowy ze szczególnymi potrzebami
SLS czyli Sodium Lauryl Sulfate to jedna z częściej stosowanych w szamponach i żelach pod prysznic substancji myjących. Na etykietach kosmetyków może być opisana też jako: Sodium dodecyl sulfate, SDS, Sulfuric acid, Monododecyl ester, Sodium salt, Lauryl sodium sulfate, Sodium N-dodecyl sulfate, Lauryl sulfate sodium salt. Toksykoldzy zalecają aby zawartość SLS w produktach do długotrwałego stosowania nie wynosiła więcej niż 1 proc. SLS powinien być jednak unikany przez osoby ze skórą wrażliwą czy atopową ze względu na działanie podrażniające.
SLS w zbyt dużym stężeniu może prowadzić do wysuszenia bądź podrażnienia skóry głowy. Chodzi o to, że mocno pieniący się kosmetyk pozbawia skórę płaszcza hydrolipidowego. Osoby z wrażliwą skórą powinny w związku z tym unikać szamponów z SLS oraz substancji należących do tej samej grupy. Są to: SLES (Sodium Laureth Sulfates), ALS (Ammonium Lauryl Sulfate), SCS (Sodium Coco Sulfate) i MLS (Magnesium Laureth Sulfate). Pomimo mniej drażniącego działania również te związki nie są wskazane w pielęgnacji skóry wrażliwej.
Co w takim razie wybrać? W linii szamponów przeciwłupieżowych Decros jest produkt do wrażliwej skóry głowy, którego jednym z głównych czynników myjących jest Sodium methyl cocoyl taurate będący substancją powstająca z metylu kwasu tłuszczowego z oleju kokosowego i amidu tautyny.
---------------------------------------------------------------
*M. Rapaport, A randomized, controlled clinical trial of four anti-dandruff shampoos, „J Int Med Res”, 9 (2), 1981, s. 152–156, DOI: 10.1177/030006058100900213, PMID: 7014286.
